ریشه دروغ ؛ پستى روح

رسول خداصلى الله علیه وآله فرمود: " لایکذب الکاذب‏الا من مهانة نفسه"   دروغ گویى از پستى روح ریشه مى‏گیرد. *

دروغ گو چنین مى‏پندارد که بى ارزش بودن خود را مى‏تواند به وسیله سخن‏دروغ جبران کند! دانا احتیاج به دروغ گویى ندارد، چون داراى دانش است.شایستگان، احتیاج به دروغ گویى ندارند، چون شایستگى دارند. ثروتمند نیازى به‏دروغ گویى ندارد، چون مال و منال دارد. دارندگان فضیلت، دارندگان قدرت،احتیاجى به دروغ گفتن ندارند، چون فضیلت دارند، قدرت دارند. عطر خودش‏مى‏بوید، نیازى به ستودن عطار نیست، وقتى به ستودن عطار، نیازمند مى‏باشد که فاقدبوى خوش باشد.

دروغ گو، چون فاقد دانش است مى‏خواهد نقص خود را به وسیله ادعاى دروغ‏جبران کند، چون فاقد شایستگى است; به دروغ مى‏خواهد خود را شایسته بنمایاند،چون فاقد ثروت است، چون فاقد فضیلت است، چون فاقد قدرت است، مى‏خواهداین خلا خود را به وسیله دروغ پر کند. لاف زدن، نشانه دست‏خالى بودن است.توپ زدن نشانه بى عرضگى است.

راست گویى نشانه درست کارى است و دروغ گویى نشانه بى لیاقتى و خیانت‏کارى. امیر المؤمنین فرمود:  «الصدق امانة و الکذب خیانة"   راست گویى درستى است و دروغ گویى نادرستى.** 

* - مستدرک الوسائل، ج 9، ص ، ح 10282

** - غررالحکم، ج‏1، ص‏13