سوره حمد، در اول قرآن ، قرار گرفته و ممکن است علت آن فراگیر بودن ، این سوره باشد. زیرا این سوره ، با داشتنِ فقط هفت آیه ، تمام مطالب قرآن را، در برگرفته است . چونکه ، قرآن شامل تحمید، تمجید، تسبیح ، تقدیس ، تهلیل ، شکر، ثناء و تکبیر است ، و همه اینها، در کلمه ((حمد)) مندرج است .
همچنین ، بیان ارزاق ، اِنعام ، احسان ، تربیتِ بندگان و اکرام و امهال ایشان ، در کلمه ((رحمان )) گنجانده شده است ؛ و تمامى آنچه در قرآن ، از وسعت رحمت و عفو گناهان و رحمت بر بندگان ، در ((رحیم ))، درج شده است و تمام مفاهیم ثُباتِ قدرت الهى ، عظمت ، بقاء، و سرمدیّت حق ، تنزیه او از شرکاء، در کلمه ((مالک ))، نهفته است و تمام مسائل مربوط به قیامت ، مواقف و مقامات و نعمتهاى اخروى ، کرامات و احوال اهل بهشت و درجات آن ، اهوال دوزخ و شدائد و درکات آن ، حساب و میزان و صراط، در کلمه ((یوم الدین )) جمع شده است .
آنچه در قرآن از عبادات و کیفیت آن ، از نماز و روزه و زکوة و حج و غیر آن ، در ((اِیّاکَ نَعْبُدُ)) مندرج است . همینطور قرآن مشتمعل بر توکل و طلب نصرت و فتح و استعانت ، از خدایتعالى و امثال اینها، در ((ایّاکَ نَسْتَعینْ)) نهفته است و هکذا مفاهیم قرآن ، از قبیل هدایت ، توفیق ، تفویض ، ارشاد، اعتماد، دعا، سؤ ال ، التجاء و ابتهال در ((اهدنا)) گرد آمده است و هر چه در قرآن ، از میان حلال و حرام و شرایع و احکام از امر و نهى مى باشد؛ کلمه ((صِراطَ الْمُسْتَقیم )) متضمن آن است .
و تمامى احوال و آثارِ انسانهاى خوشبخت و کیفیت طریقه و سیره آنان و علتِ نجات و رفع درجات آنان ، که در قرآن آمده است ؛ در جمله ((اَلّذینَ اَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ)) مندرج است و خلاصه احوالِ اقوام لجوج و خودپرست و بت پرست ، قصه ها و اخبار ایشان ، از کفران نعمت و تکذیب انبیاء و قتل ایشان و اصرارِ بر مناهى و توجّه به ملاهى و عذاب و غضب حق تعالى برایشان ، در آیه ((غَیْرِالْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ)) بیان شده است و بالاخره حالات بقیه جبّاران و فرعون ها و نصارى و سایر مشرکین و گمراهان ، در کلمه ((ضالّین ))، درج مى باشد. و این یکى از محسّناتِ قرآن شریف ، مى باشد که گفته اند: ((ذکر الشّى مجملا ثم مفصلاً اوقع فى النفوس )).
سلام دوست عزیزم
سلام!
من که لذت بردم. بینهایت جامع و کامل و دلنشین بود. دست شما درد نکنه. پاینده و مستدام باشی.